Macaristan’da İslamın Resmi Din Olarak Kabulünün 109. Yılı
Türk-Macar alakaları üzerine çalışmalar yapan Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi, İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Tarih Kısmı öğretim üyesi Prof. Dr. Yücel Namal, Macaristan’da İslam’ın resmi din olarak kabul edilmesinin 109. yılı hasebiyle açıklamalarda bulundu.
Osmanlı Devleti’nin 150 yıl süren Macaristan hakimiyeti periyodunda dini müsamahanın hakim olduğunu belirten Prof. Dr. Yücel Namal, Macaristan’daki en değerli İslam yapıtlarından birinin Gül Baba Türbesi olduğunu söz etti. Namal, “Gül Baba, Osmanlı ordusuyla birlikte Macaristan’a gelmiş ve Budin’in fethi sırasında hayatını kaybetmiştir. Bu süreçten sonra türbesi, Macaristan’daki ve etraf bölgelerdeki Müslümanlar için kıymetli bir merkez haline gelmiştir” tabirlerine yer verdi.
Berlin Antlaşması ile Müslüman nüfusun Bosna-Hersek, Avusturya-Macaristan tarafından işgal edildiğini tabir eden Namal, “93 Harbi dediğimiz 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı sonrasında imzalanan Berlin Antlaşmasıyla (13 Temmuz 1878) Müslüman nüfusun ağır olduğu Bosna-Hersek’in, Avusturya-Macaristan tarafından işgal edilmiştir. Böylelikle birçok Müslüman süreksiz ya da daima olarak Macaristan’a yerleşmiştir. Macaristan’daki ve Bosna-Hersek’teki Müslümanlar dini bayramlar vesilesiyle Budapeşte’de bulunan Müslümanların tek kutsal yeri olan Gül Baba türbesinde buluşuyorlardı” dedi.
1909 yılında Osmanlı Hükümeti tarafından Macaristan’a gönderilen imam Abdüllatif Tanrısever’in Türk öğrenciler için öğretmen olarak görevlendirildiğini belirten Prof. Dr. Yücel Namal, Abdüllatif Efendi’nin Gül Baba Türbesi’nde cuma ve bayram namazları kıldırarak hutbeler verdiğini söyledi.
Namal, “Birinci Dünya Savaşında yapılan müttefiklik ve bunun sonucunda doğan dostluğun sonucu olarak 5 unsurluk İslamiyetin Macaristan da resmi din olarak kabulünü içeren yasa 30 Mart 1916 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Bu yasa Avrupa kıtasında müstesna bir örnek olarak tarihteki yerini almıştır. Bu yasanın çıkmasında başta Macaristan’daki Başşehbender Ahmet Hikmet Müftüoğlu ve Bosna-Hersekli Müslümanların kıymetli katkısı olmuştur. Bu yasa Avrupa kıtasında çoğunluğu Müslüman olmayan bir ülkede kabul edilmesi açısından da önemlidir” diye konuştu. – ZONGULDAK
