Ankara Kalesi’nin 4 asırlık sırrını anlatan roman kitapseverlerle buluştu
ANKARA – 4 asırlık görüntü tablosu Ankara‘nın bilinen birinci resmi olduğu ortaya çıktı. Muharrir Seçkin Küskü, Ankara Kalesi’nin sırlarını da içeren ‘Surdaki Sır’ kitabında tablonun ve Ankara Kalesi’nin gizem dolu öyküsünü okuyuculara aktırdı. Başşehrin 17. yüzyıldaki halini yansıtan Ankara Görünümü tablosundan esinlenerek yazdığı Surdaki Sır romanını kitapseverlerle buluşturan Seçkin Küskü, “Surdaki Sır alıştığımız roman formatının biraz dışında. Büsbütün Ankara Görüntüsü tablosuna yönelik yazılmış bir kitap” dedi.
Dünyada bir tablo hakkında yazılmış dört romandan biri olan ve 17. yüzyıldaki Ankara’yı yansıtan “Ankara Manzarası” tablosundan ilham ile yazılan Surdaki Sır romanı okurları ile buluştu. Seçkin Küskü tarafından kaleme alınan yapıtta yer alan 22 karakter de tabloda resmedilen şahısları tasvir ediyor.
Dönemin toplumsal, kültürel ve ticari hayatının akademik makalelerden ve Ankara’ya gelen seyyahların çizim ve yazılarının incelenmesi ile oluşturulan eser 22 akademisyenin okumasının akabinde yayınlanması tarafındaki görüş bildirimi ile raflardaki yerini bulan kitabın muharriri Küskü, tablo hakkındaki keşiflerini ve araştırmalarını kıymetlendirdi. Küskü, Tablonun 1617 yılında Osmanlı ile Hollanda ortasında imzalanan ticaret mutabakatı ile Hollandalı tüccarların ticaret kervanları ile Ankara’ya gelişinin resmedildiğini lisana getirdi. Ayrıyeten, tablonun karşıt çevrildiğinde suda yansımasının görüldüğüne dikkati çeken Küskü, Ankara Görüntüsü tablosunun eser sahibinin belirli olmadığını lakin tablo üstünde devrin Hollanda folklorik kıyafetleri ile resmedilmiş karakterinin imza olabileceğini düşünüyor.
“Hollandalılar bu tabloyu Halep Görünümü olarak biliyorlardı”
Ankara Görüntüsü tablosunun birinci olarak “Halep Manzarası” olarak bilindiğini anımsatan müellif Küskü, “Tablomuzun ismi Ankara Görünümü. Sanat tarihçilerimiz 17. ya da 18. yüzyılda yapıldığına dair görüş bildiriyorlar. Lakin tablomuzun net üretim tarihi bilinmiyor. Ressamımızın imzası ya da ismi de yok tabloda. 1970 yılına kadar bu tablo Hollanda Rijksmuseum’da sergilenmekteydi. Merhum Prof. Dr. Semavi Eyice hocamız bu tablonun Ankara Görüntüsü olduğunu ispatlıyor ve o günden beri Ankara Görüntüsü olarak ismi değişiyor. Daha evvelce Hollandalılar bu tabloyu Halep Görünümü olarak biliyorlardı. Semavi Eyice hocamızın sayesinde Ankara Görüntüsü olduğu ispatlanmış durumda” tabirlerini kullandı.
“Uzun bir araştırma periyodunu geçirdim”
Kitabın büsbütün tabloya odaklanmış halde yazdığını belirten Küskü, “Tarihi gerçeklere nazaran kalemi aldım. Uzun bir araştırma devrini geçirdim. Tablo, 2018 yılında Hollanda Rijksmuseum, Kültür Bakanlığımız ve Hollanda Kültür Bakanlığı iş birliği ile şu anda süreksiz olarak sergilenmek üzere Koç Müzesi’ne getirildi. O tarihten bu yana kadar da burada sergileniyor” tabirlerini kullandı.
“4 yılın sonunda ‘Surdaki Sır’ kitabım tarihi gerçeklere uygun olarak kaleme alındı”
Tabloya Ankaralıların olarak sahip çıktığını lisana getiren Küskü, “2018 yılında Rahmi Koç Müzesi’nde tablo ile ilgili geldikten sonra bir seminer düzenlendi. Ben de bu seminere katıldım. Tabloyu birinci gördüğümde göz göze saatlerce bakıştık ve ben bu tablonun kitabını müellifim diye düşündüm. Daha sonra tekrar tarihi araştırmalara başladım. Akademik makaleler, Ankara’yı gezen seyyahların günlükleri ve çizimlerini inceledim. Bu araştırma 4 yıl sürdü ve 4 yılın sonunda ‘Surdaki Sır’ kitabım tarihi gerçeklere uygun olarak kaleme alındı ve bir taslak haline geldi. Sonrasında 22 akademisyen hocamızın nezaretinden ve okumasından geçti kitabım ve yayınlanması konusunda görüş bildirdiler ve ‘Surdaki Sır’ doğmuş oldu” diye konuştu.
“Ankara Görünümü tablomuzda Ankara, en ince detayına kadar resmedilmiş”
Kitaptaki karakterlerin tabloda resmedilen karakterlere dayandırılarak toplamda 11 hikayerden oluştuğunu belirten Küskü, “Tablo iki modülden oluşuyor. Art tarafta 3. sur ve Ankara’nın mimari yapısı resmedilmiş. Ön tarafta ise Cenab-ı Ahmet Paşa Mescidi ve önündeki pazar alanı resmedilmiş. Bayan, erkek ve çocuk olmak üzere toplamda 357 karakter var. Sof feraceli Ankaralı bayanlarımız görünüyor tabloda. Ankara en ince detayına kadar resmedilmiş Ankara Görüntüsü tablomuzda. Ben de buradaki karakterleri üzerinde çalışarak bunları romanımda işlemeye çalıştım. Toplamda 22 karakter var. Surdaki Sır alıştığımız roman formatının biraz dışında. Toplamda 11 kıssadan oluşan bir bütün öyküyü kapsıyor. Büsbütün Ankara Görünümü tablosuna yönelik yazılmış bir kitap” dedi.
Romanda tabloyu çizdiği düşünülen ressama da yer verildi
Bir sanatkarın yaptığı bir yapıta imzasının ya da isminin yazılmamasının çok mantıklı olmadığını aktaran Küskü, “Tabloyu saatlerce günlerce hatta aylarca düşündüm inceledim ve 357 karakterin içerisinde bir tane farklı kıyafetle kişinin resmedildiğini gördüm. At üzerinde ve Kirazlı Köprüye yanlışsız giden at üzerindeki kişinin devrin Hollanda yöresel kıyafetleri giymiş bir kişi olduğunu keşfettim. Onu kitabımda ressam o devrin ismiyle Bedizci Martin olarak kurguladım” sözlerine yer verdi.
“Tablomuzu Ankara’dan ve bizi de tablomuzdan ayırmasınlar”
Aslında Hollanda Büyükelçiliği, Rijksmuseum ve Rahmi Koç Müzesi iş birliğiyle 2018 yılında tablonun Ankara’ya iki yıllık müddetle getirildiğini lisana getiren Küskü, Ankaralıların ağır ilgisi ile yaklaşık beş yıldır tablonun başkentte sergilendiğini belirterek “Hollanda Hükümdarı William Alexander’a da seslenmek istiyorum. Mümkünse tablomuzu Ankara’dan ve bizi de tablomuzdan ayırmasınlar” dedi.
