Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Türkiye‘nin Suriye’de sadece İsrail ile değil rastgele bir ülkeyle çatışma niyetinin olmadığını belirtti.
Bakan Fidan, CNN Türk canlı yayınında gündeme ait değerlendirmelerde bulundu ve soruları yanıtladı.
“Türkiye olarak, Suriye’de yalnızca İsrail ile değil rastgele bir ülkeyle çatışma niyetimiz yok.” diyen Fidan, Suriye’nin bağımsız bir ülke olduğunu söyledi.
Suriye’nin de dahil olduğu bölge ülkeleriyle bir ortaya gelerek, terör örgütü DEAŞ ile çaba başta olmak üzere güvenlik problemlerine odaklanan platformun “çok işe yaradığını” aktaran Fidan, “İsrail’in bölgedeki yayılmacı bir ekip emellerini kullanarak, Suriye’de provokasyon çıkarmaya çalışması kabul edilebilir bir bahis değil.” dedi.
Fidan, Türkiye‘nin, bölgede hiçbir ülkeyle çatışmak istemediğini belirterek, “Suriye’nin tekrar, Türkiye‘nin ulusal güvenliğini tehdit edecek bir iç karışıklığa, operasyona, provokasyona maruz kalmasını da izleyemeyiz. Yalnızca bakmakla yetinmeyiz.” değerlendirmesinde bulundu.
Bakan Fidan, ” Türkiye, Suriye alanında daha fazla bir askeri angajmana mı hazırlanıyor?” sorusuna, “Suriye sahiden Türkiye‘nin takviyesiyle birçok probleminin üstesinden gelebilecek durumda. Evvel niyetimiz var, sonra kapasitemiz var, sonra vizyonumuz var.” biçiminde karşılık verdi.
Türkiye‘nin, Suriye’ye muhtaçlığı olan birçok alanda dayanak vermesinin doğal olduğunu belirten Fidan, “Bölgede kendi güvenlik değerlendirmelerimize, tehdit değerlendirmelerimize, ikili işbirliğimize hizmet edecek her türlü mevzuya açığız.” tabirlerine yer verdi.
Suriye’de çöken Baas rejiminin devrik lideri Beşşar Esed’in ülkeyi terk ettiği günden itibaren İsrail’in, Suriye’de tertipli bir ordunun kullanacağı tüm ögeleri tahrip ettiğini vurgulayan Fidan, “(İsrail) Yeni gelen idareye, silahlı kuvvetlere hiçbir şey bırakmama konusunda bir strateji belirlemiş durumda ve bunu da adım adım geliştiriyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Fidan, “Bize saldırmayan hiçbir ülkeye açıktan saldırmayız. Öbür bir ülkeyle ilgili hususa geldiğimiz vakit da orada istikrarsızlık çıkmaması değerli. Komşu bir ülkede, bize de ziyanı dokunacak bir istikrarsızlık alanı çıkıyorsa ortaya, buna seyirci kalamayız. Bununla ilgili başta diplomatik adımlar olmak üzere adımlarımızı atarız.” diye konuştu.
“Amerika’nın, Netanyahu’ya tabiri caizse bir ayar vermesi gerekiyor”
“İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun tedirginlik nedeniyle ABD’ye gittiği” tarafındaki yorumlara ait Fidan, “Şu anda bilhassa Gazze ve Filistin meselesini temel alan bir Orta Doğu perspektifine baktığımız vakit Amerika’nın, Netanyahu’ya tabiri caizse bir ayar vermesi, bir çerçeve çizmesi gerekiyor.” ifadelerini kullandı.
Fidan, ABD Başkanı Donald Trump’ın, hem Filistin hem de Ukrayna’da savaşı sonlandırmak ve global manada yeni bir savaş başlatmamak vaadiyle iktidara geldiğini hatırlatarak, “Şimdi Amerika’nın yeni idaresinin dünyaya vermek istediği bir ileti varken, dünyada öteki bir aktörün çıkıp Amerika’ya, Amerika’nın imkanlarıyla ve Amerika’nın dayanağıyla meydan okuması, Amerika ona ayar vereceği yerde onun Amerika’ya ayar vermesi. Artık bu olağan bir iktidar savaşı kendi ortalarında. Bu bir bölgesel savaşın da ötesinde. Yani işveren kim savaşı.” değerlendirmesini yaptı.
ABD Başkanı Trump’ın, “başkasının vesayetini, işbirliği kılıfları ismi altına gizleme sistemini takip eden bir insan olmadığını” kaydeden Fidan, “Burada, Siyonizme sempatisi vardır, İsrail’i takviyeler, etraftaki beşerler da nitekim o istikamette seçilmiş, atılmış insanlardır vesairedir fakat günün sonunda şunu da duymak istemez, ‘Ya bu da İsrail’in adamı çıktı. Yani o ne derse onu yapıyor.’ Bunu duymak istemez herhalde. Bu kadar dünyayı karşısına alan bir insan, Netanyahu ile hesaplaşmaktan kaçınmayacaktır diye düşünüyorum.” sözlerini kullandı.
İsrail ile temas
Bakan Fidan, “İsrail ile dolaylı ya da direkt görüşmeler olduğuna ait iddialar” konusunda ise şöyle konuştu:
“Suriye’de bir grup operasyonlar yaparken gerek havadan gerek öbür türlü o bölgede uçak uçuran İsrail ile muhakkak bir noktada çatışmasızlık sistemi tıpkı Amerikalılar ve Ruslarla yaptığımız üzere olması gerekiyor. Suriye’de, Ruslarla bu çok ağır çalıştırılmıştır. Rusların daha faal olduğu devirde Amerikalılarla daha sonra İranlılarla çatışmasızlık sistemimiz vardı. Artık bu sisteme aslında bir noktada İsrail’in de eklenmesi gerekiyor. Bunu temin edici teknik seviyede temasların olması olağan.”
“(İsrail ile) Muharip ögelerin birbirlerini yanlış anlamasını önleyici teknik temasların olduğunu söyleyebilirim.” diyen Fidan, bu teknik temasların gereksinim durumunda direkt yapıldığını lisana getirdi.
Fidan, bir askeri operasyon yapılırken bölgedeki aktörlerin tümüyle “bir çatışmasızlık, uyum mekanizması” içerisinde olmasının, atılması gereken adımlar ortasında yer aldığını söyledi.
Gazze konusunun tüm coğrafyanın sorunu olduğunu, Gazze’de sivil vefatlarına ve yıkıma dayalı siyasetlerden vazgeçilmesi gerektiğini vurgulayan Fidan, “Buradan şunu söylemek istiyorum, İsrail’e ve İsrail’in zulmüne karşı ortaya koyduğumuz tutum, insanlık onurunun bütün insanlık topluluğuyla birlikte ortaya koyması gereken haldir.” dedi.
İsrail’in, Suriye’ye yönelik taarruzları hakkındaki soruya cevap veren Fidan, “Terörle uğraş başta olmak üzere, buna bizim bir hazırlığımız var. Yalnızca Türkiye-Suriye değil, bölge ülkeleriyle bir arada fakat Suriye bağımsız bir ülke olarak bizimle bir arada askeri bir mutabakata girdiği vakit buna vereceğimiz bir takviye olayı varsa ona da hazırız.” tabirlerini kullandı.
ABD ile ikili temaslar
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile görüşmesi hakkında ABD Başkanı Trump’ın yaptığı açıklamaların sorulması üzerine Fidan, “Sayın Trump, Cumhurbaşkanımıza hürmet duyuyor önder olarak. Cumhurbaşkanımızla yeterli bir bağı var.” dedi.
Fidan, Trump’ın Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı bu noktada takdir etmesinin aslında “başarıya olan hürmetinin, teveccühünün de bir göstergesi” olduğunu vurguladı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan ile ABD Başkanı Trump’ın ne zaman görüşeceğinin sorulması üzerine Fidan, bunun için irade beyanının her iki başkan için de “mümkün ve uygun olan en kısa zamanda” olduğunu söyledi.
ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ile görüşmesinde hangi mevzular üzerinde durdukları sorulan Fidan, Suriye’nin, İsrail tarafından bombardımana tabi tutulmasının bir an evvel son bulması da dahil birçok mevzuyu ele aldıklarını belirtti.
CAATSA yaptırımları
Fidan, ABD’nin Hasımlarıyla Yaptırımlar Yoluyla Çaba Yasası (CAATSA) kapsamında Türkiye‘ye uygulanan yaptırımların kaldırılması hakkındaki soruya ise şöyle cevap verdi:
“CAATSA yaptırımına takılmamızın bir münasebeti vardı. Artık Sayın Trump ile Sayın Cumhurbaşkanımız ortasında olan görüşmeden sonra da bir evvelki hükümet periyodunda başlatılan bir hareketin şu anda daha yeni bir irade ile büyük bir ivme kazandığını görüyoruz. Umuyorum inşallah yakın vakitte bu mevzuda bir gelişme olacak. Çalışıyoruz, gece gündüz bu hususta bir çalışmamız var. Amerika’daki yeni idarenin, Beyaz Saray’daki ve State Department’daki (Dışişleri Bakanlığındaki) hukukçuları mevzuyu çalışıyorlar.”
Türkiye‘nin F-35 programına dönüp dönmeyeceği hakkındaki soruya Fidan, “Mevcut F-35 programında şu ana kadar kazanılmış olan hakkımız diyelim 6 tane F-35 uçağının Türkiye‘ye teslimi sorunu. Bunlar bizim kazanılmış problemimiz ve mevcut bir diplomatik eforla çözüldüğü vakit geri almamız gereken bahisler. Parası ödenmiş, uçaklar orada bekliyor, yasaya takılmışsınız, gönderimi durdurulmuş. Aşikâr firmalarınız burada üretimin modülü olmuş, onlar çıkartılmış. Artık bunları tekrar kazanılması, verdiğiniz kadar geri alınması bir gayret süreci. Bunu yapıyoruz. Amerika ve Türkiye iki büyük müttefik NATO üyesi olarak ortamızda karşılıklı yaptırımlara temel alan yasal takılmalar, uygulamaların olmaması lazım. CAATSA’dan kurtulmak, jeostratejik, diplomatik manada bunun için kıymetli. ” formunda cevap verdi.
Öte yandan CAATSA’nın oluşturduğu ruhsal tabana takılan öteki uygulamaların bulunduğunu kaydeden Fidan, Savunma Sanayi Başkanlığının ve firmaların ABD’den temin etmek istediği yaklaşık 20 milyar dolarlık yedek modül olduğunu söyledi.
(Sürecek)
Reklamdır
