EY, global vergi siyasetlerindeki değişimleri ele aldığı “2025 EY Global Vergi Siyaseti ve İhtilaf Görünümü” raporunu yayımladı.
Şirketten yapılan açıklamaya nazaran, 71 farklı yargı alanından profesyonelin katkısıyla hazırlanan raporda, global vergi uygulamalarındaki değişimlere dair öngörüler yer aldı. Rapor, milletlerarası seviyede vergisel düzenlemelere dair eğilimleri değerlendirirken, ülkelerin kendi perspektiflerinden sunduğu tahlillere de yer veriyor.
Şirketlerin, global vergi ortamındaki belirsizlik ve jeopolitik gelişmeler ışığında değişime hazırlıklı olmalarının ehemmiyetine işaret edilen raporda, stratejik ahenk sağlayabilen işletmelerin maliyet avantajı elde edebileceği ve rekabet gücünü artırabileceği belirtildi.
Rapora nazaran, üretken yapay zeka (GenAI) teknolojisi, vergi departmanları tarafından fırsatların tespiti ve ahenk süreçlerinin idaresinde kıymetli bir araç haline geldi. GenAI, hem vergi kontrollerinin daha verimli yapılmasında hem de risk tahlillerinde kullanılabiliyor.
Ayrıca, vergi siyasetlerinin şirket stratejilerine entegre edilmesi ve vergi ünitelerinin tedarik zinciri ile sürdürülebilirlik üzere farklı alanlarla eşgüdüm içinde çalışması, bütüncül ve tesirli kararların alınabilmesi açısından kritik ehemmiyet taşıyor. Dinamik ekonomik şartlar altında çeviklik öne çıkarken, vergi departmanları da şirketlerin büyüme ve dönüşüm gayelerinde stratejik bir rol üstleniyor.
Avrupa Birliği (AB) üye devletleri, AB pazarının işleyişini düzgünleştirmek için halihazırda kabul edilen teşebbüsleri uygularken, başka ülkeler de ekonomik görünümlerini uygunlaştırmak, büyümeyi teşvik etmek, yatırım teşvikleri sağlamak ve geliştirmek için vergi sistemlerini kullanıyor.
Ancak, Sütun 2 (Pillar 2) ek vergisinin uygulanması, farklı vergilendirmeleri beraberinde getirebiliyor yahut öteki alanlarda halihazırda uygulanan teşviklerin bedelini azaltabiliyor. Bu nedenle hükümetler, sundukları teşvikleri şirketler için bedelini koruyacak biçimde tekrar tasarlıyor.
“GenAI’ın vergi uygulaması üzerindeki olumlu tesirinin artması bekleniyor”
GenAI teknolojisi, vergi yönetimlerinin risk değerlendirmelerini otomatik hale getirmesine, anormallikleri tespit etmesine ve kontrol süreçlerinde daha isabetli vaka seçimleri yapmasına imkan tanıyarak, uyumluluk süreçlerinin daha aktif ve verimli yürütülmesini sağlıyor.
Vergi yetkilileri, GenAI entegrasyonu için gerekli altyapıyı, uzmanlığı ve idare yapılarını oluşturdukça, GenAI’ın vergi uygulaması ve operasyonel verimlilik üzerindeki olumlu tesirinin artması bekleniyor.
“Uygulama karmaşıklığına ve ikili vergilendirmeye neden olabilecek”
Açıklamada görüşlerine yer verilen EY Türkiye Vergi Hizmetleri Bölüm Başkanı Erkan Baykuş, teknolojik gelişmelerle birlikte, vergi ve finans alanlarının fonksiyonlarının de daha evvel hiç görülmedik bir süratte yine tanımlandığını belirtti.
Uzun müddettir devam eden global vergi işbirliğinin akabinde, vergi rekabetinin yine gündeme gelmesinin beklenen bir gelişme olduğunu belirten Baykuş, bu karmaşık ve dinamik süreçte işletmelerin bilgili, proaktif ve çevik bir yapıyla hareket etmesinin muvaffakiyet açısından kritik olduğunu vurguladı.
Baykuş, “Birçok hükümet, açıkları denetim etmeye çalışarak hem ekonomik büyümeden hem de yeni kaynaklardan daha fazla gelir elde etmeye odaklanıyor. Bu geliri toplamak için vergi yönetimleri yaptırımlarını ağırlaştırıyor, şeffaflığı artırıyor ve yeni araçlar kullanıyor. Hükümetlerin buna nasıl ahenk sağladığı yahut farklılaştığı, global maksatları de etkileyecek üzere duruyor.” sözlerini kullandı.
İşletmelerin adım adım vergi uyumluluğuna yönelerek dengeli bir stratejiyle verimliliğini artırarak maliyetlerini azaltabileceğini vurgulayan Baykuş, bu nedenle, işletmelerin gelişen düzenlemelere ahenk sağlaması, mevcut sistemlerle entegre olması, değişen ihtiyaçlar için bir strateji geliştirmesinin gerektiğini belirtti.
EY Türkiye Vergi Kısmı Şirket Ortağı ve Uluslararası Vergilendirme Hizmetleri Lideri Ateş Konca da Sütun 1 üzerinde hala kesin uzlaşıya varılamamasının, makul sıkıntılarda takılı kalınması ve dijital hizmetleri vergilendirmeye yönelik farklı ülke yaklaşımlarının devam ediyor olması belirsizliğin artmasına yol açabildiğini belirterek, bu durumun uygulama karmaşıklığına ve ikili vergilendirmeye neden olabileceğini aktardı.
Sütun 1’de gelirin kaynağına ait yeni kavramların, vergi alma haklarının ülkelere tekrar tahsis edilmesinin, farklılaşan transfer fiyatlandırması kuralları üzere başka tek taraflı uygulamaların da ortaya çıkmaya başladığına işaret eden Konca, şunları kaydetti:
“Diğer yandan, Sütun 2 vergilerinin hesaplanması ve raporlama gerekliliklerine ahenk süreci de bir çok ülkede başladı. İş yapma biçiminde değişiklikler gerektiren bu yeni vergi uygulamaları, işletmeleri her zamankinden daha çevik olmaya itiyor. Bu nedenle şirketler yeni düzenlemelerin getirdiği zorlukları süratle tespit etmeli ve bunlarla doğacak fırsatları anlamaya ve uygulamaya odaklanmalıdır.”
Reklamdır