Konut ve işyeri kira artış oranları, hem yasal düzenlemeler hem de uygulamadaki farklılıklarla dikkat çekiyor. Bu ayrım, sadece kiracıları değil, tıpkı vakitte mesken sahipleri ve iş yeri sahiplerini de direkt etkileyen değerli sonuçlar barındırıyor. Pekala, konut kiralarında geçerli olan artış hududu ile işyeri kiralarında uygulanan artırım oranı neden birbirinden farklı? Konut ve iş yeri kira artışına ait bu farklar ne manaya geliyor? İşte, merak edilenler…

KONUT KİRA ARTIŞ ORANI İLE İŞYERİ KİRA ARTIŞ ORANI ORTASINDAKİ FARKLAR NELERDİR?

Konut ve işyeri kira artış oranları, Türk Borçlar Kanunu ve aktüel ekonomik düzenlemeler çerçevesinde farklı formlarda belirlenmektedir. Konut kiralarında 2025 yılı prestijiyle uygulanan yüzde 25 kira artış sonu, sırf konutları kapsarken, işyeri kira artışlarında TÜFE (Tüketici Fiyat Endeksi) oranı temel alınmaktadır. Bu durum, hem kiracılar hem de mülk sahipleri açısından kira kontratlarının yenilenmesinde değerli farklar yaratmaktadır.

Konut kira artış oranı ile işyeri kira artış oranı ortasındaki farklar nelerdir

Konut kira artışına getirilen üst hudut, kiracıları muhafazayı hedeflerken; işyerlerinde özgür piyasa şartları ve TÜFE oranı üzerinden yapılan artışlar, ticari mülk sahiplerinin taleplerine nazaran şekillenmektedir. Bu iki farklı uygulama, taraflar ortasında hak ve yükümlülükler bakımından önemli farklılıklar doğurur.

Konut kira artış oranı ile işyeri kira artış oranı ortasındaki farklar

KONUT KİRA ARTIŞ ORANI İLE İŞYERİ KİRA ARTIŞ ORANI ORTASINDAKİ FARKLAR:

1. Yasal Sonlandırma:

• Konut kiralarında, 1 Temmuz 2024 prestijiyle yüzde 25 artırım hududu uygulanmaktadır. Bu hudut, kiracıları ani fiyat artışlarına karşı korumak maksadıyla yürürlüğe konmuştur.
• İşyeri kiralarında ise bu türlü bir üst hudut bulunmamaktadır. TÜFE’nin 12 aylık ortalaması baz alınarak kira artışı yapılır.

2. Mevzuat Desteği:

• Konut kiraları, Türk Borçlar Kanunu süreksiz husus 1 çerçevesinde düzenlenir.
• İşyeri kiralarında ise TBK 344. husus uyarınca, artış oranı taraflar ortasında mukaveleyle belirlense bile TÜFE ortalamasını aşamaz.

3. Tarafların Pozisyonu:

• Konut kiralarında kiracı çoğunlukla birey ya da aile olurken, işyerlerinde kiracılar çoklukla şirket, esnaf ya da ticari işletmelerdir. Bu da pazarlık gücünü tesirler.

Konut kira artış oranı ile işyeri kira artış oranı

4. Uygulama Esnekliği:

• Konutta devlet müdahalesi daha fazla olduğu için uygulama katı olabilir.
• İşyerlerinde ise taraflar ortasında kontrat özgürlüğü daha geniştir.

5. Kapsam ve Süreç:

• Konutlardaki yüzde 25 hudut süreksiz bir düzenlemedir ve her yıl uzatılıp uzatılmayacağı meçhuldür.
• İş yerleri için bu türlü dönemsel sınırlamalar kelam konusu değildir.

Konut kira artış oranı ile işyeri kira artış oranları

KONUT KİRA ARTIŞ ORANI İLE İŞYERİ KİRA ARTIŞ ORANI NEDEN FARKLI?

Konut ve işyeri kira artış oranlarının farklı olmasının temel nedeni, barınma hakkı ile ticari faaliyetlerin hukuksal ve ekonomik açıdan farklı değerlendirilmesidir. Konutlar, insanların en temel gereksinimi olan barınmayı karşıladığı için, devlet tarafından daha fazla toplumsal muhafaza altına alınır. Bu nedenle konut kiralarında son yıllarda geçerli olan yüzde 25 artırım sonu, dar gelirli vatandaşların mağduriyetini önlemeyi gayeler.

Konut kira artış oranı ile işyeri kira artış oranı farkı

İşyeri kiralarında ise durum farklıdır. Zira işyerleri ekonomik faaliyetlerin merkezidir. Bu nedenle kira artışları, TÜFE (Tüketici Fiyat Endeksi) ortalamasına nazaran özgür bırakılmıştır. Devlet bu alanda, özgür piyasa şartlarının işlemesine müsaade verir. İşletmelerin maliyet yapısı, gelirleri ve pazarlık güçleri olduğu varsayılır.